POKRZYWA – właściwości, zastosowanie, przepisy
Ma 2 oblicza: dość popularna wśród osób z niedoborami żelaza i wypadającymi włosami lub znienawidzona przez namiętnych ogrodników, traktowana jako chwast. Pokrzywa lubi środowisko gospodarstw domowych, dobrze się tu odnajduje, przez glebę bogatą w azot. Rozsiewa się dość intensywnie i parzy, gdy chcemy się z nią „zaprzyjaźnić”.
Pokrzywa tylko na pierwszy rzut oka wydaje się być nieprzystępna, wyniosła i królewska. Tak naprawdę jest niesamowicie wartościowa, nie tylko dla naszych organizmów, ale i dla gleby – potrafi znacząco poprawić jej skład, dzięki czemu inne rośliny mogą swobodnie rosnąć. Jest bardzo pożyteczna, a jej wartości odżywcze, lecznicze i bakteriobójcze są nieocenione. Jest to jedna z moich ulubionych roślin, dlatego też zajmuje honorowe miejsce w moim logo! 😄
Przygotuj się na długi, konkretny artykuł. Przewertowałam olbrzymią ilość źródeł naukowych, żeby dostarczyć Ci kompletne kompendium wiedzy na temat właściwości tej cudownej rośliny. Przygotuj sobie coś do picia, jedzenia, a po lekturze koniecznie podziel się w komentarzu tym, co sądzisz!
1. Jak długo jest już z nami pokrzywa? Tradycyjne sposoby kulinarnego wykorzystania pokrzywy w różnych krajach.
Pokrzywa jest znana od ponad 2 tysięcy lat. Ta wspaniała roślina była wykorzystywana w medycynie ludowej – nic dziwnego, skoro tak jej wygodnie przy człowieku. Występuje w Europie, Azji, Afryce i Ameryce północnej. Tak naprawdę robiąc research naukowy, spotkałam się z publikacjami z wielu krajów.
W piśmiennictwie znalazłam ciekawe metody kulinarnego zastosowania pokrzywy, np.:
- w Polsce i innych krajach do produkcji serów – pokrzywa pomaga zakwasić mleko, dzięki czemu można zredukować ilość koagulantów. Ponadto wpływa na ciekawy smak i (oczywiście) podniesienie wartości odżywczych.
- Dojrzałe liście pokrzywy stosuje się jako uszlachetniające owinięcie sera, a młode jako posiekany dodatek do jego środka.
- W Hiszpanii młode pędy pokrzywy spożywa się w formie omletów oraz surowej.
Generalnie w krajach Europejskich pokrzywy są jedzone zarówno na surowo, jak i gotowane oraz duszone. Dzięki temu, że mają podobny smak i strukturę do szpinaku, można je wykorzystywać dokładnie w taki sposób, jak szpinak. Surowe liście pokrzyw mogą być blendowane i wykorzystywane w pesto – dzięki takiej obróbce na pewno nie pokłują języka.
- Gotowane pokrzywy z orzechami włoskimi to powszechne danie w Gruzji,
- natomiast w Rumunii z pokrzyw przygotowuje się specyficzną zupę ze sfermentowaną pszenicą, warzywami i młodymi liśćmi pokrzywy.
- W piśmiennictwie znalazłam również informację o komercyjnym pieczywie z dodatkiem liści pokrzywy (do 1% masy), szczególnie znanym w Serbii i Polsc, ale szczerze przyznam, że nigdy się nie spotkałam u Nas w kraju z tym przysmakiem.
Pokrzywy mogą również być spożywane w formie herbat ziołowych – w takiej formie również dostarczają nam wielu składników mineralnych i witamin. Mocna „herbatka” pokrzywowa może być też bazą do produkcji zupy! Natomiast na Wyspach Brytyjskich pokrzywa wykorzystywana jest także do produkcji czegoś w stylu piwa imbirowego (chciałabym tego spróbować!).
2. Kiedy i w jakich miejscach zbierać pokrzywę?
Żeby wykorzystać spektrum właściwości zdrowotnych i funkcjonalnych pokrzywy, trzeba najpierw odpowiednio ją zebrać – ważna jest zarówno metoda, jak i miejsce. Trzeba wybierać tereny, które nie są zbyt zanieczyszczone. Według badań, pokrzywa ma niestety tendencję do kumulowania metali ciężkich i zanieczyszczeń z gleby, a zwłaszcza ołowiu. Lepiej też ją zbierać samemu – wykazano, że komercyjnie sprzedawane zioła zawierają niestety więcej metali ciężkich, niż dziko rosnące.
Zbieramy młode liście, korzenie, kwiaty oraz osobno nasiona. Pokrzywa wtedy ma najwięcej składników mineralnych, substancji bioaktywnych i witamin. Liście starszych roślin mogą zawierać substancje, które mogą mieć działanie drażniące dla nerek i wątroby. Pokrzywa ma dwa momenty wzrostowe – jest to czas od drugiej połowy kwietnia do końcówki maja oraz w sierpniu/wrześniu.
3. Jak się nie pokłuć lub zmniejszyć swędzenie? A jeśli już się pokłułam, to jak to wpływa na zdrowie?
Jak się nie pokłuć? Sprawdzą się do tego rękawiczki, szczypce i nożyczki. Jest to naprawdę bardzo proste i nie wymaga jakiejś specjalnej filozofii. A nawet, jeśli się „poparzysz”, w wielu sytuacjach działa to korzystnie dla ciała.
Pokrzywy „kłują”, ponieważ pokryte są mikrowłoskami, które działają jak strzykawki – pod wpływem nacisku kłują i wstrzykują histaminę, kwas mrówkowy, acetylocholinę, kwas octowy i inne substancje drażniące. Wywołują one tymczasowy stan zapalny, który jest zupełnie normalny i „w porządku”, mimo iż troszkę nieprzyjemny.
Osoby cierpiące na reumatyzm i choroby układu naczyniowego czasami „biczują” się pokrzywami, ze względu na usprawnienie krążenia krwi, zwiększenie odpowiedzi organizmu na zwalczenie stanu zapalnego (czyli pobudzanie układu immunologicznego) i długofalowe działanie przeciwbólowe.
Ciekawostka! Jeśli pokłułaś/eś się pokrzywą i chcesz jak najszybciej pozbyć się wysypki i swędząco-bolącego zaczerwienienia, wystarczy że wyciśniesz sok z pokrzyw i posmarujesz nim rany. W soku z zielonych części roślin są substancje antyhistaminowe (zmniejszające stan zapalny i działające antyalergicznie) oraz inne substancje kojące. Na pewno w ciągu kilku godzin poczujesz znaczną poprawę!
4. Bogactwo składników mineralnych i witamin obecnych w liściach pokrzywy – potencjał odżywczy pokrzywy.
Nie ulega wątpliwości, że liście pokrzywy zawierają w sobie bombę składników mineralnych, witamin, chlorofilu i substancji bioaktywnych. Ogólna analiza części wzrastających pokrzywy (czyli młodych liści i łodyg) wykazała, że składają się one z 90% wody, do 3,7% białka, 0,6% tłuszczu, 2,1% popiołu (czyli składników mineralnych), 6,4% błonnika oraz 7,1% węglowodanów. Są niesamowicie bogate w żelazo, cynk, magnez, wapń, fosfor i potas. Są również całkiem niezłym źródłem kobaltu, niklu, molibdenu i selenu. Jeśli chodzi o witaminy, zawiera zarówno te rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K), jak i rozpuszczalne w wodzie (witamina C oraz witaminy z grupy B (B1, B2, B3, kwas foliowy). Liście pokrzywy zawierają również sód, jod, chrom, miedź i siarkę.
Inne witaminy i składniki mineralne w 100 g liści
B1 0.01 mg
B2 0.023 mg
B6 0.068 mg
wit C 238 mg
B-karoten (wit A) 5 mg
L-tokoferol (wit E) 14.4 mg
Cynk 2,74 mg
Miedź 1,75
Mangan 1,73 mg
Kobalt 0,01-0,02 mg
Ponadto liście pokrzywy stanowią całkiem niezłe źródło białka o pełnym profilu aminokwasów, czyli białko „pełnowartościowe”. Jego zawartość to około 4g/100 g liści, więc pomocnym może być spożywanie wysuszonych i sproszkowanych liści roślin (wtedy zawartość białka wzrasta do około 25 g/ 100 g proszku z pokrzyw).
Liście pokrzyw zawierają też olbrzymie ilości chlorofilu – około 4,8 mg na 5-6 g pokrzywy (ok. 1 g pokrzywy suszonej). Chrolofil jest podobny strukturą do hemoglobiny w krwi ludzkiej, z tym, że różni się atomem znajdującym się w centrum cząsteczki – u człowieka w cząsteczce hemoglobiny występuje żelazo, a w chlorofilu jest magnez. Chlorofil ma właściwości natleniające i dotleniające nasze ciało, wspomaga trawienie i oczyszczanie organizmu z toksyn, redukuje przykry zapach skóry i ust, wspomaga organizm w regeneracji.
Korzenie oraz nasiona pokrzyw również są niesamowicie odżywcze – najczęściej jednak używane są w celach leczniczych
Tak olbrzymie bogactwo składników mineralnych i witamin ma dużą wartość odżywczo-leczniczą dla naszego organizmu:
-
pierwiastki śladowe i witaminy wzmacniają układ odpornościowy i wspomagają organizm w infekcjach wirusowo-bakteryjnych,
-
jednoczesne, uzupełniające się występowanie w pokrzywach witamin B1, C, E, żelaza, cynku, selenu i magnezu zwiększa działanie antyoksydacyjne (przeciwnowotworowe i przeciwstarzeniowe) pokrzywy,
-
pokrzywa zapobiega osteoporozie i redukuje stany zapalne kości i stawów dzięki zawartości wapnia, potasu, krzemu i żelaza.
-
wysoka zawartość potasu wspiera układ krwionośny i zapobiega chorobom serca,
-
pokrzywa bogata jest w świetnie dostępne żelazo – dzięki obecności witaminy C, kwasu foliowego oraz pełnowartościowego białka jest ono dobrze wchłaniane – uzupełnia niedobory żelaza w krwi i wspomaga leczenie anemii,
-
pokrzywa wspomaga wzrok i działanie wątroby, dzięki chlorofilowi i beta karotenowi.
5. Wpływ temperatury i obróbki termicznej na właściwości odżywcze pokrzywy.
W zależności od pory roku (czyli od tego, czy młoda pokrzywa jest zbierana w kwietniu/maju, czy w drugim rzucie rośnięcia – wrześniu), zawartości składników mineralnych, błonnika, witamin, chlorofilu, białka i innych będą się trochę różnić.
Przeprowadzono badania, w których sprawdzano jak blanszowanie i gotowanie wpływa na poszczególne składniki mineralne, witaminy, białko itd. Z badań wynika jasno, że straty są naprawdę relatywnie niewielkie! Tak samo z suszeniem rośliny. Blanszowanie – czyli 100 stopni C przez 1 minutę max praktycznie nie wykazało żadnych strat wartości odżywczych! Blanszowanie jest o tyle ważne, że pozwala na swoistą „deaktywację” kłujących igiełek pokrzywy – przestaje kłuć i mięknie.
6. Na jakie dolegliwości zdrowotne pomaga pokrzywa? Substancje bioaktywne obecne w różnych częściach roślin.
Substancje bioaktywne to substancje naturalnie występujące w pokarmach (głównie) roślinnych, mające specjalne, konkretne leczniczo-prewencyjne zastosowanie i wpływ na ciało człowieka. Są to takie substancje do zadań specjalnych – prezent od Matki Natury. Substancje bioaktywne szczególnie mnie pasjonują i zawsze wplatam ich wykorzystanie w jadłospisy i zalecenia dla Was! 😄 Nawet moją pracą dyplomową były substancje bioaktywne wspomagające odchudzanie!
Wiele z poniższych właściwości pokrzywy wynika właśnie z substancji bioaktywnych, które się w niej znajdują. Działanie to jest najsilniejsze w przypadku spożycia naparu oraz ekstraktu wodnego lub alkoholowego – na dole tekstu znajdziesz domowy (i banalny!) sposób na domowe przyrządzenie obu rodzajów ekstraktów! Napar jest najdelikatniejszy i najłatwiejszy do przyrządzenia, ale wykazuje niższą skuteczność, niż ekstrakt, czy świeżo wyciśnięty sok lub zjedzone liście.
Spożycie pokrzywy (pod jakąkolwiek postacią) musi iść w parze ze zrównoważoną, nieortodoksyjną dietą. Na pewno nigdy nie będzie tak, że taki ekstrakt pomoże podczas gdy odżywiamy się samymi fast-foodami.
Leczy infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybiczne
Pokrzywy wykazują zauważalne działanie przeciwko bakteriom gram-dodatnim i gram-ujemnym. Przeprowadzono wiele badań naukowych, które tylko potwierdziły olbrzymi potencjał pokrzywy w walce z infekcjami bakteryjnymi.
Właściwości przeciwbakteryjne pokrzyw zostało wykazane w wielu badaniach naukowych. W badaniu nad wodnym ekstraktem pokrzyw, wykazano zahamowanie wzrostu bakterii: Citrobacter koseri, Enterobacter aerogenes, Escherichia coli, Micrococcus luteus, Proteus mirabilis, Staphylococcus aureus (paciorkowiec złocisty, często odporny na antybiotyki!), Staphylococcus epidermis, Streptococcus pneumoniae.
W innym badaniu określano wpływ organicznych ekstraktów z zielonych części pokrzyw na 38 mikroorganizmów. Ekstrakty tez zmniejszyły rozwój: Acinetobacter calcoaceticus, Bacillus cereus, Bacillus spizizenii, Bacillus subtilis, Citrobacter freundii, Enterobacter aerogenes, Erwinia sp., Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Micrococcus sp., Saccharomyces cerevisiae, Salmonella paratyphi B, Serratia marcescens, antybiotykoopornych form Staphylococcus aureus (paciorkowca złocistego) oraz Vibrio parahaemolyticus. Odpowiedzialne są za to związki fenolowe (jedne ze związków bioaktywnych) występujące w pokrzywie.
Zauważono właściwości przeciwwirusowe podczas badań in vitro – przeciwko replikacji (powielaniu się) wirusa HIV (HIV-1 i HIV-2), a także przeciwko wirusowi RSV (patogenowi odpowiedzialnemu za zapalenia dróg oddechowych) oraz przeciwko wirusowi CMV (wirus z grupy ospy wywołujący mięczaka zakaźnego).
Potwierdzone badaniami naukowymi właściwości przeciwgrzybiczne ekstraktów z pokrzywy dotyczą grzybów: Alternaria alternata, Aspergillus flavus, Candida albicans (kandida, jej nadmiar przyczyna kandidozy), Ceratcystic ulmi, Fusarium oxysporym, Fusarium solani, Phoma exigua, Phytophthora carotovora, Porphymonas gingivalis, Microsporum cookei, Microsporum gypseum, Saccharomyces cerevisiae, Trichoderma viride, Trichophyton mentagophytes i Rizoctonia solani.
WPŁYWA NA FUNKCJE MĘSKIEGO UKŁADU HORMONALNO-PŁCIOWEGO
Niektóre substancje bioaktywne zawarte w korzeniu pokrzywy (przyswajalne w ekstraktach alkoholowych oraz wodno-alkoholowych) wykazują działanie zmniejszające i zapobiegające przerostowi prostaty u mężczyzn. Gdy przerost prostaty już występuje, ekstrakty te usprawniają proces oddawania moczu i działają przeciwbólowo oraz przeciwzapalnie.
Lignany z korzenia pokrzyw ponadto zapobiegają negatywnym przemianom androgenów (męskich hormonów płciowych). Dzieje się tak, ponieważ lignany wchodzą w interakcję z aromatazą (syntazą estrogenową), dzięki czemu zapobiegają nadrmiernej produkcji estrogenów u mężczyzn, a tym samym zwiększają poziom wolnego testosteronu u mężczyzn.
WSPOMAGA BUDOWANIE MASY MIĘŚNIOWEJ U MĘŻCZYZN
Wyżej wymienione lignany, dzięki wyregulowaniu i zwiększeniu poziomu wolnego testosteronu, pozwalają na efektywne budowanie masy mięśniowej.
WPŁYWA NA ŻEŃSKI UKŁAD HORMONALNO-PŁCIOWY
Niedobór estrogenów u kobiet wiąże się z przedwczesną menopauzą, nowotworami piersi i jajników, zmianami w tkance kostnej, problemami z owulacją, zajściem w ciążę i utrzymaniem ciąży, zwiększa prawdopodobieństwo powstania zespołu policystycznych jajników, problemów z tarczycą i innych przykrych dolegliwości.
Lignany z korzenia pokrzywy, dzięki hamowaniu aromatazy u kobiet, pozwalają na przekształcenie (zbędnego i nieprawidłowego) nadmiaru testosteronu na estradiol, czyli wyrównują gospodarkę estrogenową i hormonalną u kobiet – zwiększają poziom estrogenów we krwi.
WYKAZUJE SILNE WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWZAPALNE
Badania naukowe wyraźnie podkreślają silne działanie przeciwzapalne pokrzyw. Zmniejszają one odpowiedź zapalną organizmu na bodźce poprzez szereg skomplikowanych mechanizmów, których konsekwencjami są redukcja syntezy mediatorów zapalnych i prozapalnych cytokin. Dotyczy to zarówno ekstraktów wodnych i alkoholowych, jak i spożywania świeżych roślin. Tym samym pokrzywy mogą być wykorzystanie zarówno w przypadkach ostrego stanu zapalnego (czyli natychmiastowej odpowiedzi organizmu na szkodliwy bodziec), jak i w przypadkach chronicznego stanu zapalnego (jak np. reumatoidalne zapalenie stawów i wszystkich innych chorób autoimmunizacyjnych).
KORZYSTNIE WPŁYWA NA UKŁAD NERWOWY I KURCZLIWOŚĆ MIĘŚNI, DZIĘKI CZEMU WSPOMAGA FUNKCJONOWANIE WIELU NARZĄDÓW
Pokrzywa jest uznawana za jedyną roślinę zawierającą acetylotransferazę choliny oraz enzym syntetyzujący acetylocholinę. Jest to o tyle ważne, że acetylocholina jest niezbędna do funkcjonowania organizmu, a jest właśnie syntetyzowana z choliny. Enzymy oraz acetylotransferaza zawarte w pokrzywie wspierają nasz organizm w tych przemianach! Acetylocholina jest niesamowicie ważna! Odpowiada za właściwe działanie układu nerwowego, a tym samym innych narządów – pobudza mięśnie szkieletowe, powoduje rozszerzanie naczyń krwionośnych i reguluje funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, powoduje skurcze mięśni gładkich (np. oskrzeli) oraz reguluje perystaltykę jelit. Wpływa na skurcz (opróżnianie) pęcherza moczowego, a także na działanie źrenic.
ZAPOBIEGA POWSTAWANIU WRZODÓW ORAZ LECZY JUŻ ISTNIEJĄCE
Działanie ochronne przeciwko wrzodom żołądka jest zależne od dawki. Wykazano, że wodne ekstrakty z pokrzyw (części naziemnych/zielonych) chronią żołądek przed powstaniem wrzodów, wspomagają leczenie już istniejących wrzodów oraz wykazuje działanie przeciwbólowe (neutralizują ból spowodowany ekspozycją wrzodów na środowisko kwasowe w żołądku).
REDUKUJE INSULINOOPORNOŚĆ I DZIAŁA PRZECIWCUKRZYCOWO (CUKRZYCA TYPU 2)
Cukrzyca typu 2 oraz insulinooporność to niestety plaga naszego społeczeństwa.
W dużym skrócie, insulinooporność powstaje, gdy w pożywieniu jest zbyt dużo cukru (dodawanego do praktycznie większości komercyjnych produktów) i złej jakości tłuszczów, przez co poziom cukru w krwi jest permanentnie zbyt wysoki. Trzustka musi cały czas produkować insulinę, aby ilość cukru we krwi zmniejszyć do wartości fizjologicznych (optymalnych).
Natomiast gdy trzustka nie radzi już sobie z byciem obciążaną zarówno nadmiarem cukru, jak i złej jakości tłuszczami, przestaje działać prawidłowo – pojawia się cukrzyca typu 2, która jest swoistym stanem zapalnym całego ustroju. Trzustka ulega sukcesywnemu zniszczeniu, przez co przestaje wydzielać odpowiednie ilości insuliny. Nieleczona cukrzyca prowadzi do upośledzenia funkcji układu nerwowego, upośledzenia funkcji nerek, upośledzenia układu naczyniowego (znana wszystkim „stopa cukrzycowa” oraz utrata wzroku – wynikają ze zniszczenia naczyń włosowatych oraz połączeń nerwowych) oraz ogólne niedokrwienie kończyn oraz mózgu.
Obie choroby są również skorelowane z brakiem aktywności fizycznej.
Insulinooporność można całkowicie wyleczyć przez odpowiednie odżywianie. Trzustka nie jest zniszczona – jest po prostu rozregulowana. Właściwym odżywianiem i ruchem (chociażby spacerami) naprawdę można doprowadzić sytuację do równowagi.
Pokrzywa badana była przez wielu naukowców pod kątem działania przeciwcukrzycowego, z dużym powodzeniem. Jak wynika z badań, pokrzywa jest skuteczna we wspomaganiu walki z cukrzycą typu 2 (oraz insulinoopornością), dzięki kilku jej właściwościom:
-
zwiększa proces transformowania glukozy wychwytywanej z krwi w glikogen (glikogen jest potrzebny mięśniom i wątrobie, a glukozy w przypadku cukrzycy typu 2 jest zdecydowany nadmiar w krwi),
-
blokuje kanały potasowych komórek beta w trzustce (czyli pobudza komórki trzustki do produkcji insuliny. Taką funkcję mają również tabletki przyjmowane w cukrzycy typu 2),
-
częściowo blokuje wchłanianie glukozy ze ścian jelita.
CHRONI PRZED POWSTAWANIEM SKRZEPÓW
Powstało dużo prac naukowych, które potwierdziły silną zdolność pokrzywy do zapobiegania zlepiania się płytek krwi. Jest ono odpowiedzialne za powstanie skrzepów, które są przyczyną zakrzepicy żylnej, udaru, zawału mięśnia sercowego, nadciśnienie płucne czy zatorowość płuc. Wodne ekstrakty pokrzywy chronią przed zlepianiem się płytek krwi, dzięki ilości oraz jakości flawonoidów w niej występujących.
ZAPOBIEGA HIPERLIPIDEMII
Przeprowadzono badania naukowe, w których potwierdzono wpływ flawonoidów obecnych w pokrzywie na znaczny spadek trójglicerydów oraz lipoprotein w surowicy oraz poprawienie proporcji cholesterolu LDL/HDL. Badanie wykazało taki efekt przy codziennym spożyciu zarówno wodnych, jak i alkoholowych ekstraktów pokrzywy przez miesiąc.
REGENERUJE WĄTROBĘ I ZWIĘKSZA JEJ AKTYWNOŚĆ
Pokrzywa zwiększa aktywność enzymów wątrobowych o właściwościach antyoksydacyjnych (katalaza, paraoksanaza, arylesteraza). Zapobiegają one m.in. zmianom oksydacyjnym lipoprotein (arylesteraza), wadliwym przemianom erytrocytów w wątrobie i stresowi oksydacyjnemu (katalaza).
ZAPOBIEGA INFEKCJOM DRÓG MOCZOWYCH ORAZ KAMIENIOM NERKOWYM
Ekstrakty oraz napary z pokrzywy, a także wyciskane soki z części zielonych pokrzyw mają duży potencjał leczniczy przy infekcjach układu moczowego. Wynika to z dużej zawartości witaminy C oraz substancji bioaktywnych mających działanie przeciwzapalne oraz osłonowe (tj. flawonoidy, antocyjaniny, saponiny). Oprócz oczyszczania układu moczowego i nerek, substancje te działają moczopędnie oraz wspomagają wypłukiwanie kamieni nerkowych. Pokrzywa zmniejsza również poziom kreatyniny w moczu.
REGULUJE NADCIŚNIENIE – OBNIŻA CIŚNIENIE KRWI
Osoby z nadciśnieniem, oprócz wyregulowania poziomu stresu, wagi, zmiany stylu życia i wprowadzenia odpowiedniej diety, stosują leki (przepisane przez lekarza) – różnego rodzaju blokery (np. kanału wapniowego, beta-blokery, i inne), a także leki o właściwościach moczopędnych.
Właściwości moczopędne pokrzywy zostały wykazane np. w badaniu sprawdzającym wpływ 15ml soku pokrzywowego pitego 3 razy dziennie na objętość moczu. Szczególnie właściwości te były silne w przypadku osób z niewydolnością układu sercowo-naczyniowego. Już w drugim dniu badań osoby z niewydolnością mięśnia sercowego produkowały 9,2% więcej moczu, a osoby z niewydolnością żylną – 23,9% więcej moczu. Badacze sugerują, że może być to spowodowane dużą ilością potasu w liściach pokrzyw.
DZIAŁA ANTYALERGICZNIE
Pokrzywy mają również zdolność blokowania receptorów histaminowych H1 (możesz kojarzyć tę nazwę, bo osoby, które mają alergię biorą leki przeciwhistaminowe). Ponadto związki zawarte w pokrzywie hamują wydzielanie tryptazy (jej poziom jest oznaczany w diagnostyce reakcji anafilaktycznych), redukują degranulację komórek tucznych (gwałtowna degranulacja prowadzi do wstrząsu anafilaktycznego) oraz redukują uwalnianie prozapalnych cytokin (mediatorów stanu zapalnego).
Przeprowadzono badania porównawcze (podwójnie ślepej próby) na pacjentach z alergicznym nieżytem nosa (katarem siennym). Po jednym tygodniu podawania pokrzywy zaobserwowano znaczną poprawę! 58% pacjentów odczuło ulgę większości symptomów kataru siennego, natomiast 48% oznajmiło, że pokrzywa jest znacznie bardziej efektywna, niż leki dostępne bez recepty.
WYCISZA ASTMĘ I INFEKCJE PŁUCNE – MA WŁAŚCIWOŚCI WYKRZTUŚNE I OCZYSZCZAJĄCE
Oprócz szerokiego spektrum właściwości przeciwbakteryjnych, pokrzywa pobudza układ nerwowy, stymulując skurcz m.in. płuc. Działa również silnie przeciwalergicznie i kojąco. Pita w formie ekstraktów oraz herbaty znacząco łagodzi dolegliwości płucne.
7. Jak przygotować domowe preparaty lecznicze z pokrzywy? Ekstrakt wodny oraz alkoholowy.
UWAGA! Pamiętaj, że niektóre z poniżej wymienionych preparatów, mimo możliwego przyjemnego/interesującego smaku, są substancjami leczniczymi!
NIE WOLNO spożywać ich jak klasyczne napoje. Trzeba odmierzać ilości skrupulatnie, żeby nie przesadzić. Nawet najzdrowsza rzecz na świecie, w nadmiarze, może wyrządzić wiele szkody!
Na dole artykułu znajdziesz przepiśnik z przepisami na:
-
mocną wytrawną nalewkę leczniczą – ekstrakt alkoholowy z pokrzywy wytrawny
-
słabszą, słodką nalewkę leczniczo-aromatyczną – ekstrakt alkoholowy z pokrzywy łagodny
-
rekreacyjno-lecznicze winko pokrzywowe z dodatkami aromatycznymi – czyli ekstrak wodno-alkoholowy
-
macerat wodny z pokrzywy – ekstrakt wodny idealny dla dzieci i do użytku zewnętrznego
-
sok owocowo-warzywny z dodatkiem pokrzywy – smaczny dla każdego
-
herbatkę pokrzywowo-ziołową – moją ulubioną, idealną wieczorem
-
ocet pokrzywowy – do stosowania zewnętrznego oraz do jedzenia/picia
-
pesto pokrzywowe – na zimno mające niesamowite właściwości lecznicze, a na ciepło – odżywczo-aromatyczne. Jest ono bazą do wielu innych potraw.
-
chleb z dodatkiem pokrzywy, czosnku i ziół – banał do zrobienia
-
„twarożek” roślinny z pokrzywą
8. Dawkowanie pokrzywy (w zależności od preparatu).
Świeże liście pokrzywy: mogą być jedzone garściami – do 100 g dziennie
Sok z pokrzyw: 15 ml (1,5 łyżki stołowej) 3 razy dziennie (łącznie 45 ml). Najlepiej rozcieńczyć go w wodzie.
Ekstrakt alkoholowy (wysokoalkoholowy) zarówno z korzeni, jak i liści: 2-5 ml (1/2-1 łyżeczka do herbaty) 3 razy dziennie (można rozcieńczyć w wodzie)
Ekstrakt wodny oraz wodno-alkoholowy: 1 łyżka dziennie
Herbata: 2-3 łyżeczki suszu pokrzywy na pół litra wrzątku (10-15 min parzenia)
Pamiętaj jednak, że wszystko zależy od tego, jak mocne są ekstrakty. Niżej znajdziesz przepisy na różne „moce” preparatów 🙂
UWAGA! Pokrzywę powinno się stosować koło 2 tygodnie-2 miesiące (w zależności od preparatu i dolegliwości), a później zrobić przerwę! Tak jak z wszystkim, nie jest dobrze przesadzić. Trzeba również trzymać się dawek – zwłaszcza w przypadku ekstraktów różnego rodzaju oraz surowych form pokrzywy (liści, soku)), ponieważ pokrzywa jest tak bardzo bogata w substancje leczniczo-odżywcze, że możemy „przedobrzyć”, co da skutek odwrotny do zamierzonego.
9. Zewnętrzne wykorzystanie pokrzywy.
WŁOSY
Pokrzywa jest doskonale znana wśród włosomaniaczek, ze względu na właściwości redukujące wypadanie włosów, redukcję nadmiernego produkowania sebum (włosy się mniej przetłuszczają) i odżywienie włosów. Stosowana jest zarówno zewnętrznie we wcierkach, szamponach, maskach, jak i wewnętrznie (często w połączeniu ze skrzypem polnym jako skrzypokrzywa). Nic dziwnego – pokrzywa zawiera mnóstwo składników mineralnych, substancji bioaktywnych i żelaza, które odżywiają nasz organizm, a wraz ze skrzypem dostarcza dużych ilości krzemu oraz witamin i innych składników mineralnych, które wzmacniają nasze włosy i paznokcie.
Warto również zrobić ocet pokrzywowy (przepis jest niżej) i rozcieńczać go – 1-2 łyżki octu na 0,5 litra wody. Taką mieszanką można przepłukiwać włosy po umyciu, wmasowywać w skalp i włosy, a następnie spłukać. Ocet uwalnia z pokrzywy substancje bioaktywne i składniki mineralne rozpuszczalne w wodzie oraz zwiększa ich biodostępność, więc łatwiej wchłaniają się do skóry i włosów. W rozcieńczeniu ma idealne pH dla skalpu i włosów, dzięki czemu ich łuski są domknięte, a tym samym zabezpieczone przed szkodliwymi bodźcami zewnętrznymi.
TONIZOWANIE TWARZY I CIAŁA
Ponadto rozcieńczony ocet pokrzywowy jest świetny jako tonik dla twarzy i ciała. Po codziennej higienie wystarczy się spryskać takim roztworem i zaaplikować po lekkim wyschnięciu ulubiony balsam/krem.
REDUKCJA ZMIAN SKÓRNYCH
Sok z pokrzywy świetnie działa na wszelkie zmiany alergiczne, egzemy, wysypki, owrzodzenia, łuszczyce – koi je (mechanizm ten opisałam na początku artykułu) dzięki sporej zawartości substancji przeciwhistaminowych i przeciwzapalnych. W przypadku wystapienia wysypek, wystarczy się nim posmarować (oraz najlepiej również się go napić lub uzupełniać leczenie domowymi ekstraktami/świeżymi liśćmi).
UKŁAD KOSTNO-STAWOWY
Ekstrakty alkoholowe oraz wodno-alkoholowe z pokrzywy stosowane zewnętrznie świetnie się sprawdzą w przypadku stanów reumatycznych, problemów z krążeniem, problemów mięśniowych i zaburzeniu czucia. Pokrzywy zawierają substancje bioaktywne, które działają przeciwzapalnie, zwiększają siłę skurczu mięśni, pobudzają układ nerwowy, redukują ból.
10. Jak można stosować pokrzywę w kuchni?
Pokrzywa, dzięki swojemu bogactwu składników mineralnych, witamin, substancji bioaktywnych i wysokiej stabilności, może być wykorzystywana w niesamowicie zróżnicowany sposób! Najczęściej w celach leczniczych używa się proszków z wysuszonej pokrzywy, ekstraktów wodnych i alkoholowych (czyli po prostu maceratów i nalewek), naparów i świeżego soku. Młode listki pokrzywy mogą być dodawane do sałatek, zup, koktajli, wszelkich sosów, kotlecików, naleśników, blendowane na pesto, czy używane w taki sam sposób, jak szpinak. Mocna „herbatka” z pokrzywy może stanowić idealną bazę bulionową. Pokrzywa ma bardzo bogaty i wielowymiarowy profil smaku – bardzo głęboki, nieco rybny, mocno ziemisty i chlorofilowy. Te smaki powstają również w produkcji wywarów, także śmiało eksperymentuj!
Przepiśnik
Mocna nalewka wytrawna lecznicza
intrakt/ekstrakt wodno-alkoholowy z pokrzywy wytrawny
60 g świeżych liści pokrzywy (lub 2-3 łyżki suszonych)
40 g świeżych kłączy pokrzywy (lub 2-3 łyżki suszonych)
(lub całość liści albo kłączy pokrzyw – w zależności od potrzeb)
500 ml wódki 40%
Dokładnie oczyść i wysusz pokrzywę. Rozdrobnij ją. Zalej alkoholem, odstaw w ciemne miejsce na 2-3 tygodnie. Przecedź. Spożywaj 2-3 razy dziennie po 2-3 łyżeczki od herbaty. Kurację stosuj przez 1-2 tygodnie, następnie zrób przerwę co najmniej 1-2 miesięczną. Kuracje tego typu przeważnie można stosować 2 razy w przeciągu 3 miesięcy.
Słodka nalewka leczniczo-aromatyczna
intrakt/ekstrakt wodno-alkoholowy z pokrzywy łagodniejszy
30 g świeżych liści pokrzyw (lub 1-2 łyżki suszonych)
20 g świeżych kłączy pokrzyw (lub 1 łyżka suszonych)
(lub całość liści albo kłączy pokrzyw – w zależności od potrzeb)
4-5 łyżek syropu klonowego (lub 3-4 łyżki miodu od znajomego pszczelarza)
sok i skórka z 1 ekologicznej cytryny
300 ml wódki 40%
150 ml wody przegotowanej
Dokładnie oczyść i wysusz pokrzywę. Rozdrobnij ją. Zetrzyj skórkę z cytryny i wyciśnij z niej sok. Połącz wszystkie składniki i wymieszaj, odstaw w ciemne miejsce na 2-3 tygodnie. Przecedź. Spożywaj 1-2 razy dziennie po 30-50 ml. Kurację stosuj przez 1-2 tygodnie, następnie zrób przerwę co najmniej 1-2 miesięczną. Kuracje tego typu przeważnie można stosować 2 razy w przeciągu 3 miesięcy.
Zielone winko pokrzywowe z dodatkami aromatycznymi
intrakt/ekstrakt wodno-alkoholowy z pokrzywy na winie
30 g świeżych liści pokrzyw (lub 1-2 łyżki suszonych)
20 g świeżych kłączy pokrzyw (lub 1 łyżka suszonych)
(lub całość liści albo kłączy pokrzyw – w zależności od potrzeb)
4-5 łyżek syropu klonowego (lub 3-4 łyżki miodu od znajomego pszczelarza) – możesz pominąć, jeśli wolisz wino wytrawne
sok i skórka z 1 ekologicznej pomarańczy
1 laska cynamonu (lub 1 łyżeczka zmielonej)
1 łyżeczka goździków
1 butelka wina białego ekologicznego wytrawnego (lub czerwonego, jeśli wolisz – wtedy wino nie będzie zielone)
Dokładnie oczyść i wysusz pokrzywę. Rozdrobnij ją. Zetrzyj skórkę z pomarańczy i wyciśnij z niej sok. Połącz wszystkie składniki i wymieszaj, odstaw w ciemne miejsce na 2-3 tygodnie. Przecedź. Spożywaj 1 dziennie po małej lampce takiego wina (50 ml). Kurację stosuj przez 1-2 tygodnie, następnie zrób przerwę co najmniej 1-2 miesięczną. Kuracje tego typu przeważnie można stosować 2 razy w przeciągu 3 miesięcy.
Macerat/ekstrakt typowo wodny z pokrzywy
Najlepszy dla dzieci oraz dla osób, które kategorycznie nie mogą spożywać alkoholu. Idealny jest do użycia zewnętrznego – przecierania ran (i wszelkich zmian owrzodzeniowych, łuszczycowych, chorobowych), wcierania we włosy, przepłukiwania ich. Zewnętrznie można go stosować aż do poprawy.
1 szklanka świeżych liści pokrzyw (lub korzeni lub mieszanki)
(lub 2 łyżki łącznie suszonych)
3 szklanki przegotowanej wody w temperaturze pokojowej
Dokładnie oczyść i wysusz pokrzywę. Rozdrobnij ją, zalej wodą. Odstaw na 6-8 godzin, a następnie przecedź. Przechowuj w lodówce. Spożywaj 3 razy dziennie po 1 łyżce. Kurację stosuj 1-2 tygodnie, a następnie rób przerwy 2-3 tygodniowe. W ciągu 3 miesięcy możesz przeprowadzić taką kurację 3 razy.
Ultrawzmacniający sok z dodatkiem pokrzywy
smaczny dla każdego
3 garście świeżo zebranych liści pokrzyw
2 jabłka
3 marchewki
1 burak
kawałek korzenia imbiru (opcjonalnie)
do podania dla każdego po 1 łyżce oleju lnianego zimnotłoczonego lub innego ulubionego (opcjonalnie)
Dokładnie umyj i osusz wszystkie surowce. Wyciśnij sok, najlepiej w wyciskarce wolnoobrotowej. Pij od razu <3
Herbatka pokrzywowo-ziołowa
moja ulubiona, idealna wieczorem oraz przy niestrawnościach
(na 1 litr wrzątku)
1-2 łyżki suszonej pokrzywy (lub 2 garście świeżej)
1 łyżka rumianku
2 łyżeczki kłącza tataraku
2 łyżeczki tymianku
1 łyżka mięty
Ocet pokrzywowy
do stosowania zewnętrznego oraz do jedzenia/picia
kilka garści pokrzywy
ocet jabłkowy nierafinowany (lub inny nierafinowany)
Dokładnie oczyść i wysusz pokrzywę. Rozdrobnij ją. Zapełnij słoik ściśle pokrzywą, zalej octem tak, żeby była przykryta. Maceruj 2 tygodnie, przecedź.
Pesto pokrzywowe
na zimno ma niesamowite właściwości lecznicze, a na ciepło – odżywczo-aromatyczne, jest bazą do wielu potraw
(1 słoiczek)
3 garście liści pokrzywy
1 garść bazylii (lub np. natki pietruszki)
2 ząbki czosnku
5 łyżek pestek dyni
1 łyżka soku z cytryny
5 łyżek oliwy z oliwek z zimnego tłoczenia (Extra Vergine)
sól i pieprz do smaku
(opcjonalnie) 1-2 łyżeczki cukru kokosowego (lub innego słodzidła)
Dokładnie oczyść i wysusz pokrzywę. Rozdrobnij ją. Wszystko zblenduj na gładko, w razie konieczności dodaj trochę więcej oliwy. Podczas blendowania pokrzywa przestaje być kłująca, także się nie martw o swoją jamę ustną 🙂
Chleb z dodatkiem pokrzywy, czosnku i ziół
banał do zrobienia
2 – 2,5 szklanki mąki orkiszowej (jasnej lub razowej)
¾ szklanki ciepłej wody (ale nie gorącej; jeśli użyjesz razowej mąki trzeba użyć o około ¼ szkl wody więcej, bo otręby wciągają wodę)
1 paczuszka suszonych drożdży (7 g) lub 1 łyżeczka (wytłumaczę niżej)
1 – 1,5 łyżeczki soli
3 łyżki oliwy z oliwek
1 słoiczek pesto z pokrzywy (przepis wyżej)
Przy wariancie całej paczki drożdży (7g) – wariant szybszy: Wszystkie składniki wrzuć do miski i wyrób około 10 minut na gładką, ale dość wilgotną masę. Następnie masę rozpłaszcz dłońmi na prostokąt, posmaruj pesto, zwiń i przełóż do foremki wyłożonej papierem do pieczenia. Odstaw na około godzinę do wyrastania (aż podwoi objętość). Wstaw do piekarnika nagrzanego do 200 stopni i piecz przez około 45 min. Możesz po 35 min wyjąć chleb z formy i dopiekać go bez formy (będzie fajnie chrupiący).
Przy wariancie 1 łyżeczki drożdży – wariant wolniejszy: Wszystkie składniki po prostu wymieszaj na gładką masę, nie trzeba wyrabiać. Następnie odstaw masę w MISCE na godzinę do podwojenia objętości, wstaw do lodówki na noc (może być też 24 h). Po nocy odstaw masę w temp pokojowej na 2 godziny. Następnie masę rozpłaszcz dłońmi na prostokąt, posmaruj pesto, zwiń i przełóż do foremki wyłożonej papierem do pieczenia. Odstaw na około godzinę do wyrastania (aż podwoi objętość). Wstaw do piekarnika nagrzanego do 200 stopni i piecz przez około 45 min. Możesz po 35 min wyjąć chleb z formy i dopiekać go bez formy (będzie fajnie chrupiący).
„Twarożek” roślinny z pokrzywą
wspaniała roślinna alternatywa twarogu
1 kostka tofu naturalnego ekologicznego
5 łyżek naturalnego jogurtu sojowego lub kokosowego
6 łyżek nasion słonecznika
3 łyżki pesto z pokrzywy (przepis wyżej)
sól i pieprz do smaku
wrzątek do namoczenia słonecznika
Namocz słonecznik we wrzątku przez 30 min. Wrzuć go do blendera, razem z jogurtem sojowym (lub innym roślinnym jogurtem), kilkoma łyżkami wody, solą i pieprzem. Zblenduj na gładko. Dodaj tofu naturalne i zblenduj. Dodaj pesto, wymieszaj.
Jeśli chcesz zacząć praktykować z roślinami, a nie wiesz od czego zacząć..
..zapisz się na Minikurs: Zielarskie podstawy dla Początkujących. Jest to zasiewający “zielarskie ziarno” kurs online dla osób bardzo początkujących w zielarstwie lub planujących dopiero rozpocząć naukę o ziołach. Kurs pomoże Ci poznać zupełne podstawy niezbędne do dalszego poszerzania zielarskiej wiedzy oraz do przygotowywania bardzo podstawowych preparatów ziołowych (w prostocie siła!). Na kursie mocno skupiam się na BHP, czułości i szacunku do Matki Natury oraz mocy roślin.
Ważne! Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna z części publikacji nie może być powielana w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody właścicielki. Treści są objęte prawem autorskim i podlegają ochronie na mocy „Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych” z dnia 4 lutego 1994 r. (tekst ujednolicony: Dz.U. 2006 nr 90 poz. 631). Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez pisemnej zgody autorki jest zabronione.
PIŚMIENNICTWO
-
Fatahhi S., Golpour M., Akhvan-Niaki H. Urtica dioica, An Emerauld in the Medical Kingdom. International Biological and Biomedical Journal, 2016. Vol 02, No 01.
-
Mueen A. KK, Subramani P. Urtica dioica L., (Urticaceae): A Stinging Nettle. Systematic Reviews in Pharmacy, 2014. Vol 5, Issue 1
-
Haj Said A.A., El Otmani I.S., Derfoufi S., Benmoussa A. Highlights on nutritional and therapeutic value of Stinging Nettle (Urtica dioica). Internationa Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, 2015. Vol 7, Issue 10, 8-14.
-
Dabagh S., Nikbakht M. Glycemic control by excercise and Urtica dioica supplements in men with type 2 diabetes. Junsishapur J Chronic Dis. Care, 2016. 5(1):e31745
-
Behzadi A.A., Kalalian-Moghaddam H., Ahmadi A.H. Effects o Urtica dioica supplementation on blood lipids, hepatic enzymes and nitric oxide levels in type 2 diabetes patients: A double blind randomized clinical trial. Avicenna Journal of Phytomedicine, 2016. Vol.6, No.6: 686-695
-
Fattahi S., Ardekani A.M., Zabihi E. i in. Antioxidant and Apoptotic Effect of an Aqueous Extract of Urtica dioica on the MCF-7 human breast cancer cell line. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 2013. Vol 14: 5317-5323
-
Bouassida K.Z., Bardaa S., Khimiri M. i in. Exploring the Urtica dioica leaves hemoststic and wound-healing potential. BioMed Research International. Volume 2017, Article ID 1047523, 10 pages.
-
Rutto L.K., Xu Y., Ramirez E., Brandt M. Mineral properties and dietary value of raw and processed stinging nettle (Urtica dioica L.). International Journal of Food Science. Volume 2013, Article ID 857120, 9 pages.
-
Nirumand M.C., Hajialyani M., Rahmi R., Farzaei M.H. i in. Dietary plants for the prevention and management of kidney stones: preclinical and clinical evidence and molecular mechanisms. International Journal of Molecular Sciences, 2018. 19, 765.
-
Bahkshaee M., Esmaeili M, Azad F.J. i in. Efficiacy of supportive therapy of allergic rhinitis by stinging nettle (Urtica dioica) root extract: a randomized, double-blind, placebo-controlled, clinical trial. Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 2017. 16 (Special Issue): 112-118.
-
Ghorbanibigrani A., Khalili A., Zamani L. The efficacy of stinging nettle (Urtica dioica) in patients with benign prostatic hyperplasia: a randomized double-blind study in 100 patients. Iran Red Cres Med J, 2013. 15(1): 9-10.
-
Joshi B.C., Mukhija M., Semwai S. Antioxidant potential and total phenolic content of Urtica dioica (whole plant). J App Pharm, 2015. Vol.7, Issue 2: 120-128.
-
Motamedi H., Seyyednejad S.M. i in. Introducing Urtica dioica, a native plant of Khuzestan, as an antibacterial medicinal plant. Jundishapur J. Nat Pharm Prod, 2014. 9(14): et5904.
-
Mahmoudi R., amini K., Fakhri O. i in. Aroma profile and microbial properties of alcoholic and aqueous extracts from root, leaf and stalk of nettle (Urtica dioica L.). Journal of Microbiology, Biotechnology and Food Sciences, 2014/15. 4(3): 220-224.
-
Kręgiel D., Pawlikowska E., Antolak H. Urtica spp.: ordinary plant with extraordinary properties. Molecules, 2018. 23, 1664.
-
Wolska J., Czop M., Jakubczyk K i in. Influence of temperature and breing time of nettle (Urtica dioica) infusions on vitamin C content. Rocz Panstw Zakl Hig, 2016. 67(4):367-371.
-
Hailemeskel B., Fullas F. The use of Urtica dioica (stinging nettle) as a blood sugar lowering herb: a case report and a review of literature. Diabetes Res Open J, 2015. 1(5): 123-127.
-
Otles S., Yalcin B. Phenolic compound analysis of root, stalk and leaves of nettle. The Scientific World Journal, 2012. Volume 2012, Article ID 564367, 12 pages.
-
Jan K. N., Zarafshan K. i in Stinging nettle (Urtica dioica L.): a reservoir of nutrition and bioactive components with great functional potential. Journal of Food Measurement, 2016. DOI 10.1007/s11694-016-9410-4.
-
Asharpanah J., Mohajerani R. Phytochemistry and pharmacologic properties of Urtica dioica L. Journal of Medicinal Plants Research, 2012. 6(46): 5714-5719.
-
Sidaoui F., Igueld S.B., Barth D. i in. Study of tunisian nettle leaves (Urtica dioica L.): mineral composition and antioxidant capacity of their extracts obtained by maceration and supercritical fluid extraction. International Journal of Pharmacology and Phytochemical Research, 2015. 7(4): 707-713.
-
Fiol C., Prado D., Mora M. i in. Nettle cheese: using nettle leaves (Urtica dioica) to coagulate milk in fresh cheese making process. International Journal of Gastronomy and Food science, 2016. 4: 19-24.
-
Fischer A., Brodziak-Dopierała B., Łoska K. i in. The assesment of toxic metals in plants used in cosmetics and cosmetology. Int. J. Environ. Res. Public Health, 2017. 14,1280.
- Najafipour F., Rahimi A.O., Mobaseri M. i in. Therapeutic effects of stinging nettle (Urtica dioica) in women with Hyperandrogenism. Int. J. Curr. Res. Aca. Rev., 2014. 2(7):153-160.
-
Mini strona dr Henryka Różańskiego na temat samej pokrzywy: http://luskiewnik.pl/urtica/p1.htm
24 marca, 2020 @ 2:10 am
ŚWIETNE !!! Wooow doceniam za wkład pracy i czasu jaki poświęciłaś na napisanie tego artykułu. Baaardzo dużo przydatnych informacji. Mega Ci za to dziękuję <3 Oby tak dalej !
3 maja, 2020 @ 6:03 pm
Wooow ale cudowny artykuł! Podziwiam za rzetelność i włożoną pracę! Bardzo dziękuję za ten wpis. Pokrzywa, to moja ulubiona roślina tej wiosny i wiele się o niej dowiedziałam dzięki Tobie 🙂 z pewnością skorzystam z przepisów!
24 kwietnia, 2021 @ 10:45 pm
Mega przydatne <3 Dzięki! Wspaniała strona 🤩
24 kwietnia, 2021 @ 11:41 pm
Bardzo się cieszę 💚💚💚💚. Dziękuję 😘
6 maja, 2020 @ 9:00 am
Wczoraj się minęłam z pokrzywą obok domu i zastanawiałam jak ją wykorzystać. Niesamowicie szybko przyszła odpowiedź! Artykuł świetny, widać włożoną pracę i czas. Doskonała robota! Dziękuję.
Karo.
10 maja, 2020 @ 9:40 am
Super artykuł! A czy pokrzywa sprawdzi się również do zrobienia maceratów olejowych jako substrat do wykorzystania z woskiem pszczelim?
10 maja, 2020 @ 12:40 pm
Hej Olu <3 Dziękuję bardzo za ciepłe słowo, jest mi bardzo miło! Jasne, pokrzywa sprawdzi się jako macerat olejowy - można sobie zrobić w ogóle mieszankę różnych roślin, np. pokrzywy, jasnoty, krwawnika, mniszka i z tego zrobić macerat olejowy, a później złapać to woskiem i stosować jako smarowidło łagodząco-pielęgnacyjno-lecznicze 😄.
20 września, 2020 @ 9:52 pm
A czy mrożony sok z wyciśniętej pokrzywy posiada również swoje właściwości ? A przynajmniej ile traci ? Mrożę zawsze w kostkach jak lód i dodaje do soków lub koktajli 😀
Bardzo rzeczowy artykuł , pozdrawiam gorąca 😀
22 grudnia, 2020 @ 12:08 am
Hej 🙂 Na pewno posiada, a ile dokładnie traci nie jestem w stanie Ci powiedzieć – to już można sprawdzić jedynie w laboratorium :). Gdy studiowałam dietetykę mieliśmy zajęcia technologiczno-laboratoryjne o warzywach i owocach i mierzyliśmy po obróbce zasy utleniania różnych składników w nich zawartych, niektóre wartości się zmieniały już po paru minutach, a niektóre zatrzymywały się na dłużej. Myślę, że w tym przypadku najlepiej mrozić sok bezpośrednio po wyciśnięciu, wtedy jest szansa że straty nie będą drastyczne. Pozdrawiam cieplutko 💚💚💚
28 czerwca, 2021 @ 1:23 am
Dziękuję….wspaniała robota wiedzy,…pozdrawiam pokrzywowo…
28 czerwca, 2021 @ 3:47 pm
Dziękuję za ciepłe słowo Beatko 🌞. Pozdrawiam cieplutko 🌱
18 czerwca, 2022 @ 2:08 am
Super artykuł, jestem pod wrażeniem.
18 czerwca, 2022 @ 1:32 pm
Dziękuję i cieszę się, że przypadł Ci do gustu 💚
27 lipca, 2022 @ 8:28 pm
Wysuszyłam pokrzywę zerwaną z ogrodu. Mam zamiar zapakować je w kapsułki. Czy to dobry pomysł aby zamiast pić pokrzywę łykać ją w postaci kapsułek?
27 lipca, 2022 @ 9:11 pm
Hej Gosiu, jasne 💚
16 marca, 2023 @ 5:12 pm
Wspaniala robota. Dziekuje serdecznie za poswiecony czas i ogrom pracy.Bardzo cenne wiadomosci.😘
16 marca, 2023 @ 5:32 pm
Hej Agnes 🤍. Dziękuję bardzo za ciepłe słowa, jest mi bardzo miło 😘. Cieszę się, że artykuł jest dla Ciebie przydatny – niech Ci służy!🔥
21 maja, 2023 @ 11:58 pm
Ja zanim trafiłam na Twój wykład o pokrzywie zaczęłam ją brać przeciwko wypadaniu włosów. O dziwo minął mi ból jaki towarzyszył mi od dwóch lat w prawym pośladku i mało tego zagoiły się krosty gronkowiec złocisty prawdopodobnie ze szpitala przy cesarce. Jestem żywym przykładem tego o czym piszesz. Chylę czoła i jestem zachwycona Twoją pracą i pasją 😘😘😘
Włosy już nie wypadają. Jestem oczarowana pokrzywą. Zażywam ją od grudnia 2022r i czyni cuda w moim organizmie. Świetnie się czuję i po tygodniu jej brania zaczęłam odczuwać poprawę zdrowia na wielu płaszczyznach. Pijcie ją i rozpowszechnianie bo skrywana jest moc i prawda o pokrzywie! Cudowna praca. Wielkie i długie brawa 🙂
22 maja, 2023 @ 12:42 pm
Hej 🤍. Dziękuję, że podzieliłaś się swoim doświadczeniem z tą cudną roślinką! Pokrzywa jest wspaniała 😄. Dziękuję za ciepłe słowa i Twoje uznanie, jest mi mega miło 😘. To prawda, warto pić i rozpowszechniać pokrzywową cudowność 🧚🏼♀️🧚🏼♀️🧚🏼♀️